I Ogólna charakterystyka programu
Program edukacji regionalnej został sformułowany w oparciu o następujące akty prawne:
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 Prawo Oświatowe (Dz.U z 20128, poz. 996 z późn. zm)
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2017, poz. 356 )
- Rozporządzenie MEN z dnia 16 sierpnia 2018 w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U z 2018, poz. 1675)
Jedną z bardzo ważnych aktywności człowieka jest kształtowanie poczucia przynależności do miejsca, wspólnoty, rodziny. Jest to niezwykle ważne w przypadku małych dzieci. Daje poczucie bezpieczeństwa, poczucie bycia u siebie i bycia sobą. Wychowanie patriotyczne i edukacja regionalna przygotowuje do pełnienia ról prospołecznych w bliższym i dalszym otoczeniu dziecka, a także postaw związanych z miejscem tego społeczeństwa w świecie. Dziecko już od najmłodszych lat poznaje i zapamiętuje to, co dzieje się w jego najbliższym otoczeniu. Wspomina fakty z własnego dzieciństwa, obyczaje i tradycje kultywowane w jego rodzinie i środowisku. Edukacja regionalna w obecnych czasach nabiera nowego znaczenia. Ma na celu związanie dzieci z ich rodzinnym środowiskiem i dziedzictwem kulturowym własnego miasta i regionu, pomimo natłoku różnorodnych, niezwykle licznych bodźców dodatkowych. Odbywa się to poprzez zapoznawanie z historią swojej miejscowości, zachowanymi obiektami architektonicznymi, zabytkami kultury i pomnikami przyrody. Edukacja regionalna ma przede wszystkim na celu wyrobienie w dzieciach poczucia przynależności do historii i tradycji, co z kolei wpływa na kształtowanie ważnych umiejętności współżycia w danej społeczności, rozwijanie zachowań prospołecznych, kształtowanie postaw tolerancji wobec innych ludzi. Ważnym elementem tego działania jest także wyrabianie postawy szacunku dla odmiennych kultur i zachowań, tworzenie sytuacji umożliwiających współdziałanie z dorosłymi, szczególnie rodzicami, dziadkami, a także uznanymi fachowcami z różnych dziedzin. Edukacja ta ma również na celu poszukiwanie śladów przeszłości, spisywanie legend o mieście, zbieranie wspomnień z czasów młodości również osób bliskich przedszkolakowi. Dobrze pojęte kształcenie regionalne nie może odbywać się w formie encyklopedycznego przekazywania wiadomości przez nauczyciela. Dzieci powinny samodzielnie odkrywać własne związki z regionem także poznawać jego historię, legendy, obrzędy, tradycje i perspektywy rozwoju.
Główną ideą programu „Moje miasto Zielona Góra” jest umożliwienie zapoznania się z własnym dziedzictwem kulturowym i wprowadzanie w tradycję kultury regionu Zielonej Góry. Ma to bezpośredni związek z celem wychowania przedszkolnego, który został zawarty w podstawie programowej wychowania przedszkolnego:
Realizacja treści programu edukacji regionalnej ściśle wiąże się z umiejętnościami i wiadomościami, którymi powinny wykazać się dzieci kończące edukację przedszkolną:
- II.11 dostrzega emocjonalną wartość otoczenia przyrodniczego jako źródła satysfakcji estetycznej
- III.2 odczuwa i wyjaśnia swoją przynależność do rodziny, narodu, grupy przedszkolnej, grupy chłopców, grupy dziewczynek oraz innych grup, np. grupy teatralnej, grupy sportowej
- IV. 10 wymienia nazwę swojego kraju i jego stolicy, rozpoznaje symbole narodowe (godło, flaga, hymn), nazywa wybrane symbole związane z regionami Polski ukryte w podaniach, przysłowiach, legendach, bajkach, np. o smoku wawelskim, orientuje się, że Polska jest jednym z krajów Unii Europejskiej;
Do przedstawienia zawartości programu wykorzystałam ujęcie tabelaryczne w przekonaniu, iż zapewni ono czytelność, wygodę i przejrzystość podczas korzystania.
Do zagadnień i tematyki zajęć dostosowałam szereg zadań edukacyjnych, które można modyfikować w zależności od potrzeb. Zachowanie kolejności realizacji haseł programowych nie jest obligatoryjne na poziomie danej grupy wiekowej, zależy od zaplanowanych przez nauczyciela działań na dany rok szkolny.
Istnieje również możliwość doboru treści w zależności od zainteresowań przedszkolaków. Nauczyciele opracowują na początku roku pakiet planowanych do realizacji treści dla danej grupy wiekowej.
II Cele edukacyjne
Chcę, aby dzieci naszego regionu:
- Poznały i zainteresowały się kulturą i tradycjami własnego regionu i jej związkami z kulturą narodową;
- były świadome własnej tożsamości narodowej;
- rozwijały w sobie postawy patriotyczne związane z tożsamością kultury regionalnej i narodowej;
- rozumiały znaczenie związków łączących tradycje rodzinne z tradycjami regionu i potrafiły rozwijać więź uczuciową ze swoją miejscowością i regionem;
- były otwarte na różnorodność kultur i ludzkich postaw;
- potrafiły korzystać z dorobku kulturowego;
- zostały wyposażone w wiedzę o człowieku, życiu i świecie z perspektywy tradycji i współczesności;
III Warunki realizacji
Program edukacji regionalnej będzie realizowany w Miejskim Przedszkolu nr 7 w Zielonej Górze. Obejmował on będzie wszystkie grupy wiekowe, a zatem dotyczy on pracy całego przedszkola. Proponowane treści programowe są sformułowane w taki sposób, że nauczyciele dobierają odpowiedni dla danej grupy zakres tematyczny tworząc tzw elementy programu edukacji regionalnej dla grupy wiekowej. Zestawiony wybór tematów zostanie następnie szczegółowo rozpisany w projekcie edukacyjnym na dany miesiąc, jego realizacja dokumentowana zaś wpisami do dziennika zajęć danej grupy. Wraz z opracowaniem sprawozdania z pracy dydaktyczno – wychowawczej nauczyciele przygotowują zestawienie zrealizowanych zagadnień z krótkim omówieniem sposobów tej realizacji i podsumowaniem uzyskanych efektów. Autor programu dokonuje ewaluacji realizacji tego programu pod koniec roku po uzyskaniu danych od nauczycieli poszczególnych grup a także na koniec roku szkolnego formułując Raport z uwzględnieniem analizy SWOT za czas trwania realizacji programu.
IV Formy i metody pracy
Specyfika cech i możliwości psychofizycznych dzieci w wieku przedszkolnym spowodowała, że zakładam realizację treści regionalnych poprzez bezpośredni kontakt z materiałem poglądowym poprzez odkrywanie, przeżywanie i działanie, zgodnie z zasadą od bliskiego do dalszego; od tego co dzieciom bliskie i znane, do tego co dalsze i trudniejsze do wyobrażenia.
W związku z tym będą przeważać:
-
- spacery i wycieczki w celu poznania najbliższej okolicy;
- uroczystości środowiskowe;
- kultywowanie tradycji i obrzędów ludowych;
- spotkania z ciekawymi ludźmi;
- wykorzystanie twórczości poetów i pisarzy polskich w zajęciach dydaktyczno – wychowawczych;
- urządzenie kącika regionalnego z wykorzystaniem eksponatów i pamiątek gromadzonych również przez rodziców;
- utrwalanie zdobytej wiedzy oraz przeżyć przez wyrażanie ich w formie programów słowno – muzycznych;
- eksponowanie prac o tematyce regionalnej
- gromadzenie materiałów źródłowych i literatury dotyczącej poznawania historii i tradycji.
Autor: mgr Magdalena Kołodziejczak